Tè
Anthyllis vulneraria subsp. alpestris
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Galasset, Galassoun, Jalassoun.
Nom en français : Anthyllide alpestre.
Descripcioun :Aquéu tè s'adrobo dins li pelouso aupenco ounte trachis en mato. Li fueio basalo (mai pas aquéli de bas de cambo) an quàsi tóuti qu'un soulet fueioun, au contro dis àutri subsp. (fotò).
Usanço :Li meno de tè soun couneigudo en Éuroupo pèr sougna li plago, macaduro, bruladuro emai li proublèmo de pèu coume la raumido. Au nostre lou tè es acampa coume purgatiéu contro lou quiéu tapa e coume depurativo (P. Lieutaghi, op.cit. p. 80). Li jóuini fueio soun manjado cuecho en Bousnìo (F. Couplan, op.cit. p. 207).
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anthyllis
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 2,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 2800 m
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Anthyllis vulneraria subsp. alpestris (Kit.) Asch. & Graebn., 1908
Vióuleto
Viola odorata
Violaceae
Autre noum : Vióuleto-fèro.
Nom en français : Violette odorante.
Descripcioun :Demié li vióuleto sènso cambo, èi la mai eisado d'èstre segur. Fai de fiéu (estouloun) que couron sus lou sòu, si fueio soun quàsi roundouno e sènt qu'embaumo. Lis estipulo soun larjo emé de franjo courteto (fotò). Pòu i'agué de bastard emé V. alba e V.suavis.
Usanço :Li fueio se manjon en ensalado o peréu bouta dins la soupo. Dins vòsti pastissarié poudès i'apoundre li flour que soun poulideto. Li vióuleto soun vertuouso contro lis enfecioun e li destourbo respiratiéu. Lis erbouristo se n'en servon pèr sougna tout un fube de malautié.
Port : Erbo
Taio : 10 à 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 à 14 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à abriéu
Liò : Champ
- Sebisso
- Orle de bos
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Sud
Ref. sc. : Viola odorata L., 1753